Over trams en treinen


   



Deze foto dateert van 30 juli 1942 en is feestelijk en droevig tegelijk.
De foto komt uit de collectie van het Amsterdamse vervoerbedrijf en behelst het nieuwe eindpunt van tramlijn 3 op het Krugerplein in Amsterdam-Oost: Al weer 75 jaar geleden dus. Wie de mensen zijn die op de foto staan, weten we niet, wel van een aantal hun functie.
Links staan van links naar rechts de twee conducteurs en de lijnchef op de foto, helemaal rechts de bestuurder. Wie de man in het zomerpak met bril is, weten we niet: het kan een passagier zijn die gevraagd is even te wachten met in-stappen, het kan ook een nieuwsgierige buurtbewoner zijn.
Het droeve element zit hem in het groepje kinderen: nieuwsgierig als ze zijn,
mogen ze mee op de foto, maar niet met de tram mee. 
Waarom niet? Omdat tenminste twee kinderen, de jongen met de lichte regenjas en het jongetje met de korte broek Joods zijn! en het was Joden sinds 30 juni 1942 door de bezetter verboden van de tram gebruik te maken. 
De twee door ons genoemde kinderen dragen beide de in mei 1942 ingevoerde
gele jodenster. Daarmee is ook hun leeftijd vast te stellen: Omstreeks 7 jaar en we mogen aannemen dat ook de andere kinderen Joods zijn.
Of deze kinderen de oorlog overleefd hebben? We weten het niet, maar vrezen het ergste.
Het Krugerplein lag (en ligt nog) in de Transvaalbuurt, een (toen) overwegend Joodse woonwijk en door de bezetter later tot tweede joodse buurt gemaakt en de joodse bevolking is ook daaruit verdwenen. Ook lijn 3 verdween. Na de oorlog kreeg de lijn het eindpunt(standplaats) in de Celebesstraat, aan de oostzijde van het station Muiderpoort. Naar verluidt krijgt lijn 3 zomer 2018, wanneer de Noord/Zuid metrolijn gaat rijden, een nieuw eindpunt bij het Flevoparkbad, aan het einde van de Insulindeweg.

Over motorwagen 478 is ook het nodige te schrijven.
Hij werd als aanhangrijtuig in de serie 702-716 in 1914(!) gebouwd en droeg jarenlang het nummer 703. 
In juli 1937 werd hij een 2-richting motorwagen (en dat was hij ook nog ten tijde van de foto) met 2 motoren van elk 50 pk en een elektrische installatie van AEG.
Voorjaar 1950 kwam hij, ontdaan van 1 schakelkast op een balkon(dus als 1-richtingwagen) kortgekoppeld te rijden op lijn 2 en z'n laatste rit was op 11 september 1957 op dezelfde lijn.
In oktober 1958 werd de 478 in de toen nog bestaande remise(ook in gebruik als autobusgarage) Nieuwe Achtergracht gesloopt.